یکی از سوالاتی که ممکن است برای دغدغه‌مندان حوزه دین پیش بیاید، سوالی است که در کارگاه سناریونویسی از بنده پرسیده شد:
با توجه به ثبات اغلب گزاره‌هایی که از منابع دینی استخراج می‌شود، چگونه می‌توان این گزاره‌ها را در قالب برنامه‌ریزی سناریویی به کار گرفت؟
پاسخ به صورت خلاصه اینگونه است:
در هر سناریو، سه جزء اصلی دیده می‌شود:
- اجزاء نسبتاٌ مشخص
- نیروهای پیشران
- عدم قطعیت‌های حساس
به زعم بنده، می‌توان ضمن پرسیدن سوال صحیح و به کارگیری شیوه صحیح سناریوپردازی، گزاره‌های دینی را در زمره «اجزاء نسبتاً مشخص» آورد و سپس سایر اجزاء سناریو را طبق معمول شکل داد و به تصویر کشید.
به عنوان مثال، در بررسی جامعه آینده از لحاظ جرم‌شناسی، اگر سنت‌های الهی را به عنوان ثوابت سناریو در نظر بگیریم، رفتار انسان‌ها یکی از عدم قطعیت‌های حساس خواهد بود و شرایط اجتماعی، یکی از پیشران‌های مهم. در هر سناریو، رفتار انسان‌ها از شرایط اجتماعی اثرپذیر است و به دلیل وجود اختیار، عدم قطعیت بسیار بالایی دارد. اما هر رفتاری که در این دامنه عدم قطعیت صورت بگیرد، باعث تغییر سنت‌های الهی نخواهد شد بلکه بسته به نوع رفتار و تطبیق آن با یکی از سنت‌های الهی، نتایج آن از دید اسلامی کاملاً مشخص خواهد بود.
پی‌نوشت:
این مطلب در آینده پژوه نیز به طور همزمان انتشار یافت.